IP BOX dla programistów

Czym jest IP BOX?

IP BOX to wprowadzona w Polsce z początkiem 2019 roku ulga podatkowa. Zastosowanie tej ulgi skutkuje znacznym zmniejszeniem podatku dochodowego. IP BOX znajduje zastosowanie m.in. dla dochodów osiąganych przez programistów (przy spełnieniu pewnych warunków).

IP BOX polega na tym, że dochód z kwalifikowanej własności intelektualnej opodatkowany jest preferencyjną stawką podatku dochodowego – 5%. Jednym z kwalifikowanych praw własności intelektualnej jest autorskie prawo do programu komputerowego.

Przesłanki IP BOX-a

Przewidziano trzy podstawowe przesłanki potrzebne do skorzystania z IP BOX:

1. dochód osiągany jest z prawa autorskiego do programu komputerowego,
2. program komputerowy został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej,
3. podatnik prowadzi specjalną ewidencję przychodu na potrzeby IP BOX.

Tylko łączne spełnienie wszystkich trzech przesłanek, uprawni programistę do skorzystania z IP BOX.

Osiąganie dochodu z prawa autorskiego do programu komputerowego

W zakresie pierwszej przesłanki wyjaśnienia wymagają dwa pojęcia – samego „programu komputerowego”, jak też „osiągania dochodu” z prawa autorskiego do takiego programu.

Przepisy nie zawierają definicji „programu komputerowego”, pozostawiając to do interpretacji podatników i organów podatkowych. Zwykle jednak przez prawo autorskie do programu komputerowego rozumie się kombinację komend adresowanych do komputera w formie kodu źródłowego i kodu wynikowego. Dlatego też Ministerstwo Finansów uważa, że program komputerowy to w szczególności zestaw instrukcji przeznaczonych do wykonywania bezpośrednio lub pośrednio w komputerze czynności w celu osiągnięcia określonego rezultatu. Przy czym przez „komputer” rozumie się nie tylko PC, ale każde urządzenie zdolne do używania programu, w tym wszelkie urządzenia mobilne (smartfony, tablety itp.).

Tak ujęta definicja nie obejmuje zatem związanych z programem muzyki czy grafiki (lub szerzej – interfejsu), traktując program komputerowy jako sam „silnik”. Jednak na potrzeby IP BOX przez „program” można rozumieć nie tyko pojedynczy kod, ale także kompletne oprogramowanie (software), system lub aplikację, stanowiące nierozerwalną całość, składające się nie tylko z kodu, ale także z interfejsu. Aby uniknąć wątpliwości w tym zakresie, konieczne jest dokładne i rzetelne opisanie  programu we wniosku o interpretację podatkową (o czym dalej).

Gdy już ustalimy, czy nasze dzieło jest „programem komputerowym” na potrzeby IP BOX, konieczne jest ustalenie, czy nasz dochód jest „osiągany” z prawa autorskiego do takiego programu. W tym zakresie konieczne jest, aby otrzymywane przez programistę wynagrodzenie wynikało z:

• przeniesienia majątkowego prawa autorskiego do programu (a więc „sprzedaży” programu), albo
• udzielenia licencji na korzystanie z programu.

Wprawdzie decydujące znaczenie mają w tym zakresie okoliczności faktyczne, jednak istotne znaczenie dowodowe będzie miała treść umowy.

Jakiekolwiek inne określenie wynagrodzenia programisty, np. za czynności związane z programowaniem, a nie za efekt w postaci konkretnego programu, jest ryzykowne i może spowodować utratę prawa do IP BOX.

Nie wyklucza to jednak „wliczenia” wynagrodzenia za prawa autorskie w ogólnej cenie usługi (np. rozliczanej godzinowo lub ryczałtowo), pod warunkiem wyraźnego uwzględnienia w umowie, że wynagrodzenie to zawiera w sobie opłatę za przeniesienie praw autorskich lub udzielenie licencji. Zalecam jednak ostrożne podejście w tej kwestii i dokładne opisanie przyjętych zasad wynagradzania we wniosku o interpretacje podatkową.

Wytworzenie, ulepszenie lub rozwinięcie programu komputerowego w ramach działalności badawczo-rozwojowej

Działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W przypadku programu komputerowego w praktyce do czynienia będziemy mieli przede wszystkim z pracami rozwojowymi.

Zatem aby spełnić omawianą przesłankę IP BOX, konieczne jest aby wytworzenie, ulepszenie lub rozwinięcie programu komputerowego nastąpiło w wyniku:

1. Działalności twórczej – tj. działalności o indywidualnym (kreatywnym) i oryginalnym (wnoszącym nową wartość) charakterze. Twórczy charakter prac może przejawiać się w szczególności poprzez opracowywanie nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących.
2. Działalności systematycznej – tj. prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Zatem „systematycznie” nie oznacza „stale”. Nawet incydentalna działalność może być „systematyczna”. Nie jest tutaj wymagana ciągłość.
3. Działalności mającej na celu wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
4. Prowadzonych przez podatnika prac rozwojowych – chodzi tu przede wszystkim o wykorzystanie programowania do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.

Tylko przy spełnieniu powyższych warunków programowanie będzie stanowiło przejaw działalności badawczo-rozwojowej, umożliwiając skorzystanie z IP BOX.

Prowadzenie ewidencji na potrzeby IP BOX

Ostatnia przesłanka skorzystania z IP BOX ma charakter czysto formalny. Wymagane jest bowiem prowadzenie odrębnej ewidencji na potrzeby kwalifikowanego IP (praw autorskich do programów komputerowych).

Ewidencja na potrzeby IP BOX to dokument, w którym:

1. wyodrębniono każde prawo autorskie do programu komputerowego;
2. zapewniono ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde prawo autorskie do programu komputerowego;
3. wyodrębniono koszty prac badawczo-rozwojowych przypadające na każde prawo autorskie do programu komputerowego, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.

Jeśli nie jest możliwe spełnienie warunku z pkt 2 i 3, to w ewidencji dokonuje się zapisów w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z praw autorskich do wytworzonych przez podatnika programów komputerowych.

Natomiast jeśli nie jest możliwe spełnienie także tego warunku, to ewidencja powinna być prowadzona w sposób zapewniający ustalenie dochodu z praw autorskich do programu komputerowego w odniesieniu do określonego produktu lub usługi – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno prawo autorskie do programu komputerowego lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze.

Podsumowanie

Jak widać, zagadnienia związane z IP BOX nie należą do najprostszych. A w niniejszym wpisie przedstawiono je w skróconej i uproszczonej formie (choć wpis i tak wyszedł obszerny 🙂 ).

Dlatego też dla skorzystania z IP BOX konieczne jest uzyskanie interpretacji podatkowej. Co ciekawe, zaleca to sam Minister Finansów, który w oficjalnych objaśnieniach do IP BOX sugeruje każdemu podatnikowi uzyskanie interpretacji, przed skorzystaniem z ulgi.

Oczywiście z chęcią w tym pomogę, przygotowują i składając w Twoim imieniu odpowiedni wniosek 🙂

W kolejnych wpisach poruszę dalsze zagadnienia związane z IP BOX – wskażę katalog aplikacji, które uzyskały ulgę IP BOX i opiszę sposób korzystania z ulgi.