Choć wiele osób uważa to za ryzykowne, to jednak istnieje niemała grupa przedsiębiorców, odliczających 100% VAT od samochodów osobowych, używanych w firmie. Jest to możliwe, jeśli samochód używany jest wyłącznie na potrzeby firmowe, co potwierdza prowadzona dla samochodu ewidencja przebiegu (tzw. „kilometrówka”) i specjalny regulamin, który wyklucza jakikolwiek użytek prywatny pojazdów. Ponadto trzeba poinformować Urząd Skarbowy o takim pojeździe na formularzu VAT-26.
Co jednak w sytuacji, gdy z samochodu korzystają nasi pracownicy, którzy nieraz używają samochodu prywatnie? To zależy, w jakim celu pojazd jest wykorzystywany.
Droga z domu do pracy
Organy podatkowe przyjmują, że droga przedsiębiorcy z jego miejsca zamieszkania do siedziby jego firmy jest związana z działalnością gospodarczą. W związku z tym odbywanie takich podróży nie wyklucza jeszcze prawa do odliczenia 100% VAT.
Inaczej wygląda jednak sytuacja w przypadku pracowników. Przyjmuje się bowiem, że to do obowiązków pracownika należy codzienny dojazd do zakładu pracy, którego pracodawca nie ma obowiązku mu zapewniać. Dlatego też udostępnienie swojemu pracownikowi samochodu na potrzeby codziennych pojazdów z domu do pracy, zwykle będzie skutkowała utratą prawa do odliczania 100% VAT od wydatków związanych z tym pojazdem.
Powyższa zasada nie ma jednak zastosowania w przypadkach uzasadnionych specyficznym rodzajem pracy. Zdaniem NSA, przedsiębiorca może odliczać 100% VAT od wydatków związanych z samochodem parkowanym przez pracownika w jego miejscu zamieszkania, jeśli praca wymaga od pracownika dużej mobilności, a miejsce wykonywania pracy położone jest w różnych miejscach, często oddalonych od siedziby firmy. Dotyczy to w szczególności przedstawicieli handlowych oraz pracowników budowlanych.
W powyższej sytuacji konieczne jest jednak przygotowanie porządnego regulaminu korzystania z auta firmowego, który będzie zawierał odpowiednie zabezpieczające spółkę zapisy w zakresie korzystania z samochodu przez pracownika. Z uwagi na liczne wątpliwości interpretacyjne zalecam również uzyskanie interpretacji podatkowej.
Inne wykorzystanie
Skoro nawet dojazd pracownika z pracy do domu i z powrotem wyłącza prawo do odliczenia 100% VAT, to tym bardziej firma utraci takie prawo, jeśli pracownik będzie wykorzystywał auto w innych celach, np. odebranie dziecka ze szkoły czy wyjazdu na prywatne zakupy.
Organy podatkowe w razie kontroli będą analizować zapisy ewidencji pojazdu i bez trudu będą mogły skontrolować liczbę wpisanych kilometrów ze stanem licznika oraz z najkrótszymi trasami wyznaczonymi np. przez Google Maps.
Najem nie pomoże
Aby zachować prawo do odliczenia 100% VAT, wielu przedsiębiorców i doradców podatkowych wpadło na pomysł, aby odpłatnie wynajmować swoim pracownikom samochody, wystawiając z tego tytułu faktury. Argumentacja jest tutaj prosta – skoro świadczę pracownikowi usługę najmu, to samochód jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności opodatkowanej VAT, wobec czego przysługuje prawo do pełnego odliczenia.
Formalnie takie stanowisko uważam za prawidłowe. Jednak najnowsze orzecznictwo NSA uważa to za obejście prawa wskazując, że umowa najmu auta na rzecz pracownika nie uratuje prawa do odliczenia 100% VAT.
Dość jasno zaznaczył to NSA, w jednym ze swoich wyroków:
trzeba jednak zwrócić uwagę i na to, że deklarując prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na wynajmie samochodów, strona skarżąca ograniczyła ją wyłącznie do swoich pracowników, co zostało przyznane przez jej pełnomocnika na rozprawie. Nie wskazuje to, zdaniem NSA, na otwarcie przez Spółkę nowego rodzaju działalności gospodarczej, podjętej w celu osiągnięcia zysku i skierowanej do każdego potencjalnego klienta, a na podjęcie działań mających na celu wyłącznie osiągnięcie korzyści podatkowych, uzyskania prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego. (…) Działania te, w ocenie NSA, noszą znamiona nadużycia prawa, ponieważ polegają na próbie utożsamienia warunku wykluczającego pełne odliczenie, jakim jest użycie pojazdów do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, z warunkiem jego uzyskania, czyli wykorzystaniem pojazdów wyłącznie do działalności gospodarczej.
wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2017 r., sygn. I FSK 1721/15
Dlatego też do odliczenia 100% VAT od wydatków na samochód osobowy, trzeba podchodzić z dużą dozą ostrożności 🙂
0 komentarzy