Przez przedsiębiorstwo rozumie się zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W skład przedsiębiorstwa wchodzą m.in. nazwa firmy, jej logo, ruchomości (środki trwałe, wyposażenie, towary, materiały) nieruchomości, prawa najmu, wierzytelności, licencje, know-how, czy dokumentacja związana z przedsiębiorstwem (np. księgowa i podatkowa).
Można zatem powiedzieć, że przedsiębiorstwo jest tym, co w języku potocznym określamy jako „firma”. Jest to pewna integralna całość, za pomocą której prowadzimy swój biznes.
Jakie znaczenie ma zdefiniowanie przedsiębiorstwa w przepisach cywilnych i podatkowych? Dzięki temu, czynności prawne dotyczące przedsiębiorstwa, takie jak sprzedaż, zamiana, darowizna, czy dzierżawa, mogą wywoływać odmienne skutki podatkowe, niż obrót poszczególnymi składnikami firmy. Zwykle korzystniejsze, choć nie jest to regułą i zależy od okoliczności.
Sprzedaż przedsiębiorstwa
W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa najważniejsze jest to, że taka transakcja nie podlega VAT. Zatem w przypadku, gdy sprzedajesz swoją firmę jako integralną całość, to ceny sprzedaży nie powiększasz o VAT. Co więcej, nie wystawiasz nawet faktury. Wystarczy pisemna umowa sprzedaży.
Można się zatem zastanowić co z VATem naliczonym przy zakupie towarów i usług, składających się na przedsiębiorstwo. Czy trzeba go teraz korygować, skoro przedsiębiorstwo sprzedajemy bez VAT?
Otóż nie 🙂 W takim przypadku nabywca przedsiębiorstwa kontynuuje działalność sprzedawcy i przyjmuje się, że na gruncie VAT nabywca jest następcą prawnym sprzedawcy firmy, kontynuując rozliczenia VAT firmy. Obowiązek korekty VAT przechodzi zatem na nabywcę.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że skoro zbycie firmy nie podlega VAT, to od takiej transakcji nabywca zapłaci PCC. Stawka tego podatku zależy od składników przedsiębiorstwa. Od rzeczy (np. środki trwałe, wyposażenie, towary) wynosi ona 2%, a w zakresie praw (np. wierzytelności, prawa autorskie) stawka wynosi 1%.
Na gruncie podatków dochodowych nie przewidziano szczególnych regulacji dla sprzedaży przedsiębiorstwa. Oznacza to, że skutki podatkowe będą tu takie same jak przy sprzedaży pojedynczych składników firmy.
W zakresie towarów, materiałów i wyposażenia – do kosztów zaliczymy wydatki poniesione na ich zakup. Z kolei w przypadku środków trwałych do kosztów zaliczymy już tylko niezamortyzowaną część wartości środka trwałego. Natomiast w zakresie wierzytelności, do kosztów zaliczymy ich wartość nominalną (bez odsetek).
Dzierżawa przedsiębiorstwa
Firmę można nie tylko sprzedać, ale także wydzierżawić. Takie rozwiązanie może znaleźć zastosowanie np. w okresie przejściowym przy reorganizacji firmy, wprowadzeniu do firmy swojego następcy, otrzymania firmy w spadku, której nie wiemy jak prowadzić, czy też w przypadku braku pomysłu lub środków na rozwój firmy.
W zakresie VAT, dzierżawa jest po prostu usługą. Dlatego też z tytułu dzierżawy należy wystawiać faktury, powiększając czynsz o 23% VAT.
Przychód (czynsz dzierżawy), należy oczywiście zakwalifikować do źródła pozarolnicza działalność gospodarcza – fakt, że oddajemy nasze przedsiębiorstwo w dzierżawę, nie oznacza jeszcze, że przestajemy prowadzić działalność gospodarczą (wszak przedsiębiorstwo wciąż jest nasze).
To, jakie wydatki możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z dzierżawy, będzie zależało od treści umowy dzierżawy. To tam powinny znaleźć się zapisy dotyczące tego, jak ustalić czynsz dzierżawy (czy jest to prowizja z zysku, stała kwota, czy też może połączenie tych dwóch) oraz kto ponosi poszczególne wydatki związane z przedsiębiorstwem.
Niezależnie jednak od poczynionych ustaleń, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych będzie zawsze dokonywał wydzierżawiający – to on jest bowiem ich właścicielem (no chyba, że dzierżawa spełni warunki leasingu finansowego :))
0 komentarzy